Τι είναι το Alert Program;
Το Alert Program είναι ένα αυτοτελές πρόγραμμα που βοηθάει τα παιδιά να ελέγχουν, να διατηρούν και να αλλάζουν το επίπεδο ετοιμότητας/εγρήγορσής τους ώστε να συμμετέχουν λειτουργικά σε καθημερινές δραστηριότητες. Αναπτύχθηκε στην Αμερική, από τις εργοθεραπεύτριες Mary Sue Williams και Sherry Shellenberger.
Αποτελείται από μία σειρά μαθημάτων και δραστηριοτήτων που συνδυάζουν τεχνικές βασισμένες στη θεωρία της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης με γνωσιακές προσεγγίσεις. Χρησιμοποιώντας συγκεκριμένο λεξιλόγιο και μέσω ενός απλού παραλληλισμού τα παιδιά μαθαίνουν ότι αν τα σώματά τους είναι σαν τη μηχανή ενός αυτοκινήτου, μερικές φορές δουλεύουν πολύ γρήγορα, μερικές φορές δουλεύουν πολύ αργά και μερικές φορές δουλεύουν όπως πρέπει.
Ποιος είναι ο στόχος του προγράμματος;
Ο στόχος του προγράμματος είναι:
- Να εκπαιδεύσει παιδιά, γονείς, θεραπευτές και εκπαιδευτικούς να αναγνωρίζουν τα διαφορετικά επίπεδα εγρήγορσης και να κατανοήσουν πώς αυτά σχετίζονται με την προσοχή, την μάθηση και την συμπεριφορά.
- Να βοηθήσει τα παιδιά να αναγνωρίσουν και να εμπλουτίσουν τις στρατηγικές αυτορύθμισης που χρησιμοποιούν σε διάφορες καταστάσεις.
- Να δώσει σε θεραπευτές, γονείς και εκπαιδευτικούς ένα κοινό πλαίσιο αναφοράς (λεξιλόγιο, δραστηριότητες).
- Να βοηθήσει τους ενήλικες να κατανοήσουν ότι στην συμπεριφορά του παιδιού αντανακλάται τόσο το τρέχον επίπεδο οργάνωσης του νευρικού συστήματος, όσο και η προσπάθεια του παιδιού να ανταποκριθεί κατάλληλα και αποτελεσματικά στις απαιτήσεις της κάθε κατάστασης.
Ποια είναι τα στάδια του Alert Program;
Το πρόγραμμα χρησιμοποιεί την αναλογία μιας μηχανής αυτοκινήτου για να εισάγει την έννοια της αυτορύθμισης στους μαθητές. «Αν το σώμα σας είναι σαν μία μηχανή αυτοκινήτου, μερικές φορές δουλεύει γρήγορα, μερικές φορές δουλεύει αργά και μερικές φορές δουλεύει όπως πρέπει».
Το πρόγραμμα εφαρμόζεται σε τρία στάδια:
Στάδιο Ι: Αναγνώριση της ταχύτητας λειτουργίας της μηχανής
Στάδιο ΙΙ: Πειραματισμός με μεθόδους που αλλάζουν την ταχύτητα λειτουργίας της μηχανής
Στάδιο ΙΙΙ: Ρύθμιση της ταχύτητας λειτουργίας της μηχανής
Στο πρώτο στάδιο οι μαθητές μαθαίνουν να αναγνωρίζουν και να χαρακτηρίζουν «Πώς δουλεύει η μηχανή τους». Στο δεύτερο στάδιο, μαθαίνουν πώς αλλάζει η ταχύτητα λειτουργίας της μηχανής τους χρησιμοποιώντας αισθητικοκινητικές στρατηγικές και ανακαλύπτουν τις αισθητικοκινητικές τους προτιμήσεις. Τελικά, στο τρίτο στάδιο, οι μαθητές μαθαίνουν να παρακολουθούν τα αισθητικοκινητικά ερεθίσματα που δέχονται και να ρυθμίζουν το επίπεδο εγρήγορσής τους. Κατακτούν την γνώση και την δεξιότητα να αλλάζουν το επίπεδο λειτουργίας της μηχανής τους ώστε να εκτελούν καθημερινές δραστηριότητες (μάθηση, εργασία, παιχνίδι) διατηρώντας το κατάλληλο επίπεδο εγρήγορσης. Η δυνατότητα αυτή θα ενισχύσει σημαντικά τη συμμετοχή και την απόδοσή τους σε δραστηριότητες που αντιστοιχούν στην ηλικία τους.
Τι μέσα χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια εκπαίδευσης στο Alert Program;
- Εξοπλισμός που προσφέρει ποικίλα αισθητηριακά (οργανωτικά) ερεθίσματα, πχ ειδικές βούρτσες για μασάζ, σφυρίχτρες, τραμπολίνο, κούνιες, απτικά παιχνίδια, μουσική
- Διάφορες αισθητικο-κινητικές δραστηριότητες, για εφαρμογή στις συνεδρίες, στο σπίτι και στο σχολείο
- Ταχύμετρα
- Έντυπο υλικό για τους γονείς και για τα παιδιά, όπως:
- Βιβλίο με τη θεωρητική βάση πίσω από το πρόγραμμα και την αυτορύθμιση
- Διαγράμματα για την καταγραφή του επιπέδου εγρήγορσης κατά τη διάρκεια της ημέρας
- Πίνακες καταγραφής προτιμήσεων/ευαισθησιών
Σε ποιες ηλικίες παιδιών εφαρμόζεται;
Το πρόγραμμα, καθώς έχει σαν στόχο την ενίσχυση της ικανότητας αυτορύθμισης, έχει καλύτερα αποτελέσματα σε παιδιά ηλικίας άνω των 5 ετών. Συνήθως μόνο τα παιδιά που έχουν φτάσει τα 8 έτη μπορούν ανεξάρτητα να ρυθμίζουν το επίπεδο εγρήγορσής τους χωρίς την επίβλεψη ενηλίκων. Ωστόσο δεν είναι απαραίτητο ένα παιδί να ολοκληρώσει όλο το πρόγραμμα για να επωφεληθεί από αυτό. Τα παιδιά που χρονολογικά ή αναπτυξιακά είναι μικρότερα από 8 ετών δεν αναμένεται να ολοκληρώσουν το τρίτο στάδιο. Θα κατανοήσουν καλά τις αρχές του πρώτου σταδίου και θα βασιστούν στους ενήλικες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα για να στήσουν την αισθητηριακή τους δίαιτα και να παρέχουν ένα υποστηρικτικό περιβάλλον για την ρύθμιση του επιπέδου εγρήγορσής τους.
Ποιος εκπαιδεύει το παιδί και τους γονείς στο πρόγραμμα;
Την εκπαίδευση στο Alert Program πραγματοποιεί ένας εργοθεραπευτής, ο οποίος ειδικεύεται στο θεραπευτικό μοντέλο της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης και έχει εκπαιδευτεί συγκεκριμένα στο Alert Program.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το Alert Program μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.alertprogram.com
Πηγές
Williams, M. S., Shellenberger, S. (1994). “How does your engine run?”: A Leader’s Guide to the Alert Program for Self-Regulation. Albuquerque: Therapy Works, Inc.
